Zofia Mitosek

---

Życiorys

Zofia Mitosek, znana postać w dziedzinie nauk humanistycznych, ukończyła studia z zakresu polonistyki oraz filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. W 1966 roku zdobyła stopień magistra filologii polskiej, natomiast dwa lata później uzyskała magisterium z filozofii. Jej pierwszy artykuł naukowy został opublikowany w „Studiach Filozoficznych” w numery 3 z 1967 roku.

W 1973 roku, po obronie pracy doktorskiej pt. „Funkcje stereotypów w literaturze” pod kierunkiem prof. S. Żółkiewskiego, otrzymała tytuł doktora w Zakładzie Teorii Literatury na Wydziale Polonistyki. A w 1982 roku, na podstawie dysertacji pt. „Teorie badań literackich. Zarys historyczny”, uzyskała habilitację w tym samym zakładzie. W 1983 roku została nominowana na stanowisko docenta, a w 1990 roku osiągnęła tytuł profesora w Zakładzie Teorii Literatury UW, co potwierdzono nadaniem jej tytułu naukowego profesora w 1996 roku.

W latach 1987-1990 pełniła rolę prodziekana Wydziału Polonistyki, a w okresie 2000-2005 była kierowniczką Zakładu Teorii Literatury. W swoim dorobku akademickim ma na koncie promowanie czterech prac doktorskich oraz recenzowanie dziewięciu prac doktorskich i habilitacyjnych.

Poza działalnością badawczą, Zofia Mitosek pracowała jako lektorka języka polskiego na Université des Sciences Humaines w Strasburgu oraz na Université de Provence w Aix-en-Provence. Jesienią 2004 roku miała status profesora wizytującego na Wydziale Literatury Porównawczej na Uniwersytecie Montrealu. W latach 2005-2008 była profesorem wizytującym oraz dyrektorem Centre de Civilisation Polonaise przy Université Paris Sorbonne.

Członkostwo w organizacjach naukowych

Zofia Mitosek jest aktywną uczestniczką różnych organizacji naukowych, co potwierdza jej zaangażowanie w rozwój badań literackich.

• członkini Association Internationale des Littérature Comparée,
• w latach 2000–2003 była przewodniczącą Komisji Literatury oraz Dokumentacji Komitetu Badań Naukowych,
• w latach 2002–2005 była członkinią Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN oraz Komitetu Badań o Literaturze PAN.

Nagrody i odznaczenia

Zofia Mitosek posiada liczne wyróżnienia i nagrody, które odzwierciedlają jej zasługi w dziedzinie nauki i edukacji.

• Złoty Krzyż Zasługi przyznany w 1988 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymany w 2002 roku,
• Medal Sorbony nadany w 2008 roku,
• Laureatka Ministerstwa Edukacji Narodowej za wybitną pracę habilitacyjną w 1984 roku,
• Otrzymała również nagrodę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt swojego dorobku naukowego w 2009 roku,
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów RP za osiągnięcia naukowe przyznana w 2014 roku.

Twórczość

Lista dzieł Zofii Mitosek przedstawia jej znaczący wkład w świat literatury oraz badań literackich, szczególnie w kontekście polskiej literatury oraz jej odbioru na arenie międzynarodowej.

• Literatura i stereotypy, wydana przez Ossolineum we Wrocławiu w 1974 roku, jest pracą podjętą w ramach Komitetu Nauk o Literaturze PAN,
• Teorie badań literackich. Przegląd historyczny, opublikowana przez PWN w Warszawie w 1983 roku, doczekała się kilku wydań, w tym drugiego w 1988 roku, rozszerzonego trzeciego w 1995, czwartego w 1998 oraz ostatniego szóstego w 2011 roku,
• Adam Mickiewicz aux yeux des Français, teksty zebrane i przedstawione przez Z. Mitosek, ukazały się w Warszawie w WN PWN oraz były wspólnie opracowane z CNRS Editions w Paryżu w 1992 roku, a ich polskie tłumaczenie zatytułowane Adam Mickiewicz w oczach Francuzów ukazało się w wydaniu zmienionym i poszerzonym w 1999 roku,
• Mimesis. Zjawisko i problem, wydana przez WN PWN w Warszawie w 1997 roku, porusza istotne zagadnienia dotyczące naśladowania w literaturze,
• Poznanie (w) powieści – od Balzaka do Masłowskiej, to dzieło z 2003 roku, wydane przez Universitas w Krakowie, które bada rozwój powieści w kontekście różnych epok i autorów,
• Pelargonie, to proza wspomnieniowa opublikowana w 2006 roku przez Wydawnictwo Literackie w Krakowie,
• Co z tą ironią? jest zbiorem studiów, który został wydany w 2013 roku przez słowo/obraz terytoria, a jego numer ISBN to 978-83-7453-111-5.

Dzięki tym publikacjom Zofia Mitosek stała się istotnym głosem w literaturoznawstwie oraz szerokiej dyskusji literackiej, oferując nowe perspektywy i analizy dotyczące literatury polskiej i jej europejskiego kontekstu.

Wybrane rozprawy i studia w czasopismach

Wśród wybranych rozpraw i studiów Zofii Mitosek znajdują się istotne teksty, które przyczyniają się do zrozumienia sztuki oraz literatury. Oto niektóre z nich:

• Zygmunt Łempicki – status teorii wobec praktyki artystycznej. W: Problemy literatury polskiej lat 1890-1939,
• Historia literatury i socjologia wiedzy. „Przegląd Humanistyczny” 1977 nr 12,
• Przerwana pieśń. O funkcji podkreśleń w poezji Norwida. „Pamiętnik Literacki” 1986 z. 3,
• Język kłamie? (raz jeszcze o Mickiewiczu), W: Dziewiętnastowieczność, red. E. Czaplejewicz, Wrocław 1988,
• Od dzieła do rękopisu. O francuskiej krytyce genetycznej. „Pamiętnik Literacki” 1990 z. 4,
• Adam Mickiewicz aux yeux des Français. « Romantisme », Paryż 1991 nr 72,
• Moralité et Histoire. Genese des Porte de paradis J. Andrzejewski. « Genesis », Paryż 1995 nr 7,
• Realizm; Strukturalistyczne orientacje w badaniach literackich. W: Słownik literatury polskiej XX wieku, Wrocław 1993,
• Mickiewiczowska Europa. „Kultura. i Społeczeństwo” 2000,
• Rodzina w opowiadaniu, opowiadanie w rodzinie. W: Praktyki opowiadania. Kraków. 2001,
• Mimesis – między udawaniem a referencją. „Przestrzeń Teorii” 2002 nr 1,
• Hermeneutyka i autobiografia (Paul Ricoeur), „Teksty Drugie”, 2002, nr 3,
• The family novel in East-Central Europe. Illustrated with works by Isaac B. Singer and Włodzimierz Odojewski. W: History of the Literary Culture of East-Central Europe. Vol. 1. Amsterdam-Philadelphia 2004,
• Adam Mickiewicz et Europe. „Annales du Centre Scientifique de l’Academie Polonaise des Sciences”, Varsovie-Paris 2005,
• Récit et ironie. W: The narrative in the light of comparative studies. Warszawa 2005 s. 206-219,
• Anna et Maria – des racines et des ailes. „Les Nouveaux Cahiers franco-polonais”, Paris-Varsovie 2006,
• Le messianisme des postmodernistes et les traditions romantiques. W: Proceding of the XVIth Congres of the International Comparative Literature Association. Vol. 4. Pretoria 2006 s.,
• Słowackiego „dziwnie uczące czytanie”. W: Poetyka, polityka, retoryka. Warszawa 2006,
• De la posture a la conscience ironique: discours narratif de Karl Marx, „Les Nouveaux Cahiers franco-polonais”, Paris-Varsovie 2009,
• Les tendances actuelles de la prose polonais, W: Actes du colloque: Littératures d’aujourd’hui, études réunis par Jean Bessiere, Paris 2011.

Prace redakcyjne

Oto zestaw prac redakcyjnych, które ukazały się pod kierownictwem Zofii Mitosek:

• Mimesis w literaturze, kulturze i sztuce. Red. i wstęp Warszawa, PWN 1992,
• Ecriture/pisanie. Materiały z konferencji polsko-francuskiej, Warszawa, październik 1992. Red. Z. Mitosek, J.Z. Lichański. Warszawa, DiG 1995,
• Praktyki opowiadania. Red.: B. Owczarek, Z. Mitosek, W. Grajewski. Kraków, Universitas 2001,
• Opowiadanie w perspektywie badań porównawczych. Kraków, Universitas 2004. Przekład angielski: The narrative in the light of comparative studies. [Wyd.:] Z. Mitosek, J. Mueller. Warszawa, Wydz. Polonistyki UW,
• Actes du colloque „Genius loci face a la mondalisation”, Les Nouveaux Cahiers franco-polonais, Paris-Varsovie 2006,
• Actes du colloque “Aspects sociologiqies et anthropologiques de la traduction”, Les Nouveaux Cahiers franco – polonais, Paris – Varsovie 2008,
• Actes du colloque “Ironie contemporaine”, „Les Nouveaux Cahiers franco-polonais”, Paris – Varsovie 2009.

---

Oceń: Zofia Mitosek

---