Kościół św. Anny i św. Ducha w Kazimierzu Dolnym

---

Historia

Budowa Kościoła św. Anny i św. Ducha w Kazimierzu Dolnym rozpoczęła się w 1649 roku pod fachowym nadzorem prepozyta Jana Izidora de Flores.

W projekcie mógł również uczestniczyć znany architekt Piotr Likkiel, który pełnił rolę serwitora królewskiego.

Jednakże, z powodu przerw w pracy, które zostały spowodowane przebiegiem Potopu szwedzkiego, zakończenie budowy oraz konsekracja obiektu miały miejsce dopiero w 1671 roku.

Warto zauważyć, że świątynia została wzniesiona na fundamentach wcześniejszej kaplicy św. Ducha, co dodaje jej historycznego znaczenia.

Architektura

Struktura tej świątyni postawiona jest na wzór kościoła parafialnego, co można zauważyć w jej przemyślanej budowie. Budowla składa się z prostokątnej nawy oraz węższego prezbiterium, które z kolei zamknięte jest półkolistą formą. Dodatkowo, przy prezbiterium znajduje się zakrystia, a pod nią kryje się sklepione podziemie.

Świątynia, będąca przykładem renesansu lubelskiego, ma mury zbudowane z kamienia wapiennego oraz cegły, co nadaje jej solidny i trwały charakter. Otwory okienne ulokowane są w każdym polu pomiędzy pilastrami ścian nawy oraz w co drugim polu ścian prezbiterium, co zapewnia naturalne oświetlenie wnętrza.

Na szczycie nawy można dostrzec renesansowe dekoracje, które przypominają te zdobiące frontowy szczyt kościoła parafialnego. Szczyt nawy ozdobiony jest czterema pilastrami kończącymi się pinaklowymi sterczynami. Elewacje boczne nawy oraz ściany prezbiterium zostały również wzbogacone o pilastry, gdzie na każdej elewacji bocznej nawy znajdują się cztery pilastry, a na ścianach prezbiterium ich liczba wynosi osiem.

Na ścianie tęczy umieszczono sygnaturkę, która przypomina rozwiązania zastosowane w kościele parafialnym. Sklepienie w nawie jest beczkowe z lunetami i ozdobione siatką sztukatorską, chociaż jej forma jest prostsza i mniej wystawna niż w innym kościele. Z kolei sklepienie prezbiterium, również beczkowe, posiada zejście lunet, których szwy zdobi dekoracja sztukatorska, co dodaje wnętrzu elegancji.

Wnętrze prezbiterium kończy się prostą ścianą, która jest ustawiona prostopadle do osi podłużnej świątyni. Za tą ścianą, w pseudo absydzie o półkolistej formie, znajdują się skarbiec oraz zakrystia umieszczone na dwóch poziomach. Choć drewniane wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII wieku, jego późniejsze przemalowania znacząco wpłynęły na jego pierwotny wygląd.

Szpital

W pobliżu kościoła znajduje się historyczny budynek byłego szpitala, którego historia sięga XVI wieku. Najstarsza znana informacja pochodzi z roku 1530, kiedy to Stanisław Ruszkiewicz przeznaczył 50 grzywien na cele szpitala. To istotny dokument, który został dołączony do erekcji kościoła św. Anny, wznoszonego od połowy XVII wieku.

W 1603 roku, przy okazji wizytacji biskupiej, powstał pierwszy szczegółowy opis placówki. Zawierał on m.in. informacje o realizowanej rozbudowie szpitala, co świadczy o wcześniejszych częściach południowych budynku. W latach 1625-1635 szpital cieszył się szczególnym wsparciem finansowym w związku z epidemią, która miała miejsce w 1625 roku, co przyniosło nową fazę rozwoju szpitala, w tym budowę manierystycznego szczytu od strony ulicy Lubelskiej.

Warto podkreślić, że w latach 1947-1948 odbyła się rekonstrukcja dawnego budynku szpitalnego po niewielkich zniszczeniach spowodowanych II wojną światową. Następnie, w latach 1953-1957, budynek został zaadaptowany na Dom Kultury oraz bibliotekę, co nadało mu nowe życie i funkcję w społeczności lokalnej.

---

Oceń: Kościół św. Anny i św. Ducha w Kazimierzu Dolnym

---